Di truyền học quần thể

Ở một quần thể của một loài giao phối ngẫu nhiên kích thước lớn, xét một locut chỉ có hai alen A và a. Hệ số chọn lọc (s) đối với kiểu gen AA là 0,2; hệ số chọn lọc (t) đối với kiểu gen aa là 0,3, còn hệ số chọn lọc với các cá thể dị hợp tử bằng 0. Sự thay đổi về tần số alen lặn (a) sau một thế hệ có tác động của chọn lọc được tính bằng công thức:              

  

∆q = pq(ps-qt)/(1- p­­2s – q2t) 

Trong đó:  p là tần số alen A, q là tần số alen a.

Biết rằng, quần thể này không có các yếu tố làm thay đổi tần số alen, ngoại trừ chọn lọc tự nhiên. Nếu các giá trị s và t không đổi thì sự đa hình di truyền cân bằng sẽ đạt được khi tần số các alen trong quần thể là bao nhiêu? Nêu cách tính.

Đáp án 

Khi q = 0,4, p = 0,6. 

Giải thích cách tính: 

Từ công thức tính ∆q nêu trong đề ta thấy tần số các alen sẽ không thay đổi khi ∆q = 0. Mà điều đó chỉ xảy ra khi hoặc p hoặc q =0, nhưng trong trường hợp này sự đa hình di truyền của quần thể sẽ không tồn tại vì chỉ có một loại alen duy nhất (hoặc A hoặc a). Vậy để ∆q = 0 mà quần thể vẫn đạt trạng thái đa hình di truyền ở mức độ cân bằng thì (ps-qt) = 0 tức là ps = qt. Cộng cả hai vế của biểu thức với qs ta sẽ có: 

 ps + qs = qt + qs → s(p+q) = q(t+s) 

 mà p+q =1 nên s = q(t+s) → q = s/(t+s) 

Thay các số liệu về s và t vào công thức trên ta tính được q = 0,2/(0,2+0,3) = 0,2:0,5 = 0,4.